Tối 28-9, nhiều đoạn video ghi lại cảnh một phụ nữ bị lực lượng chức năng phá khóa cửa căn hộ chung cư để cưỡng chế đi lấy mẫu xét nghiệm COVID-19 lan truyền trên mạng xã hội.
Trong đoạn video, bà H.T.P.L., ngụ tại căn hộ tầng trệt của block B chung cư Ehome 4, thuộc phường Vĩnh Phú, thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương cho biết đã “tự test rồi, đến giờ vẫn an toàn” nên không chấp hành ra sân của chung cư để lấy mẫu.
Sau đó, một nhóm người gồm công an phường, cảnh sát cơ động, dân phòng… do ông Võ Thanh Quan - Bí thư Đảng ủy, Trưởng ban phòng chống dịch COVID-19 của phường Vĩnh Phú dẫn đầu đã tiến hành phá khóa cửa căn hộ, cưỡng chế bà L. ra sân lấy mẫu trước sự chứng kiến và la khóc của con trẻ.
Vụ việc đang được dư luận quan tâm với nhiều ý kiến trái chiều.
Có lạm quyền trong thi hành công vụ?
Phần lớn ý kiến của dư luận phản đối cách hành xử của nhóm người nhân danh cơ quan công quyền ở phường Vĩnh Phú và cho rằng họ đã vượt quá giới hạn phạm vi quyền lực cho phép.
Đáng chú ý là đã có nhiều luật sư lên tiếng về vụ việc này.
Luật sư Trần Minh Hùng (Trưởng hãng Luật Gia Đình) nhận định vụ việc trên có dấu hiệu “xâm phạm chỗ ở của người khác” và “có dấu hiệu của tội bắt giữ người trái pháp luật”.[1]
“Lực lượng vào thực hiện việc cưỡng chế, phá cửa, xâm nhập vào chỗ ở, buộc chủ nhà ra ngoài, theo tôi có dấu hiệu vi phạm pháp luật”, ông Hùng nhấn mạnh.
Đối với hành vi không chịu đi test COVID-19 của chị L., theo luật sư Hùng có thể áp dụng quy định tại khoản 2, điểm a, Điều 7 Nghị định 117/2020/NĐ-CP quy định về Vi phạm quy định về giám sát bệnh truyền nhiễm” để xử phạt hành chính từ 1 triệu tới 3 triệu đồng, không bị áp dụng biện pháp cưỡng chế.
Luật sư Trần Minh Hải (Giám đốc điều hành Công ty luật Basico) cho rằng việc phá khóa là hành vi vượt quá giới hạn cơ quan chức năng có thể làm: "Theo quan điểm của tôi, việc tháo khóa và cưỡng chế cho thấy dấu hiệu lạm quyền trong việc thực thi công vụ. Thậm chí là bệnh nhân F0 vẫn có thể cách ly tại nhà. Việc làm này không phù hợp với thực tiễn của công tác chống dịch hiện nay. Đây là một điều đáng lo ngại..."[2]
Luật sư Hà Hải, Trưởng Văn phòng luật sư Hà Hải và cộng sự (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết, chưa cần xét sâu xa, nhưng trước mắt có thể thấy ngay hành động của lực lượng chức năng trong clip trên không đúng luật.[3]
"Trước tiên, chỉ nhìn thôi là biết sai rồi. Vì người thi hành công vụ như cán bộ y tế, cảnh sát, dân phòng... luật đã quy định rõ ràng. Còn bây giờ, không có một văn bản pháp luật nào cho phép anh tới phá cửa, khống chế bắt một người dân đang ở trong nhà đi xét nghiệm, chưa kể là không có văn bản cưỡng chế. Nên việc này rõ ràng là sai", luật sư Hà Hải nói.
"Việc buộc đi xét nghiệm có thể là đúng, mục đích làm có thể là đúng, nhưng cách thức thực hiện rõ ràng là sai", luật sư Hà Hải nhấn mạnh.
Trong thời gian dịch bệnh diễn biến căng thẳng vừa qua, nhiều vụ cưỡng chế người đi xét nghiệm, cách ly diễn ra, làm dấy lên câu hỏi về cơ sở pháp lý cũng như khả năng quyền của công dân bị xâm phạm trong dịch Covid-19.
Tại Nghệ An, một phụ nữ có tiếp xúc với người mắc Covid-19 cởi áo cố thủ trong nhà và lực lượng chức năng đã đột kích để cưỡng chế đi cách ly.
Tại Cà Mau, một người đàn ông không chịu đi xét nghiệm đã bị công an hốt lên xe chở đi cách ly tập trung.
Tại Thanh Hóa, chính quyền khóa trái cổng những gia đình có "F2".
Nhiều ý kiến cho rằng tình trạng lạm quyền, vi phạm quyền nhân thân và các quyền công dân khác là phổ biến trong đại dịch hiện nay.
Điều 22 Hiến pháp năm 2013 quy định “Công dân có quyền có nơi ở hợp pháp. Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở. Không ai được tự ý vào chỗ ở của người khác nếu không được người đó đồng ý. Việc khám xét chỗ ở do luật định”.
Điều 158 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định về “Tội xâm phạm chỗ ở của người khác” gồm các hành vi: Khám xét trái pháp luật chỗ ở của người khác; Đuổi trái pháp luật người khác ra khỏi chỗ ở của họ; Phạm tội có tổ chức, lợi dụng chức vụ, quyền hạn;…
Buộc người dân test nhanh 100% có máy móc và lãng phí?
Có một thực tế là hiện nay, việc lấy mẫu xét nghiệm đang được thực hiện có phần "máy móc", khiến người dân không mấy “mặn mà” chấp hành sau khi đã từng được test nhanh. Nhiều nơi, 3 ngày liên tục người dân đều được yêu cầu đi lấy mẫu. Đã có những trường hợp bị lây nhiễm Covid-19 khi thực hiện test nhanh tại cộng đồng.
Cũng tại phường Vĩnh Phú nói trên, cư dân chung cư Marina Tower (thuộc địa bàn xảy ra sự việc trong clip) cho biết, có tuần họ được yêu cầu đi lấy mẫu 4 lần. Vô lý hơn, có những lần lấy mẫu liên tục, không cách ngày.
"Ban đầu chúng tôi cũng rất hợp tác việc lấy mẫu, vì tốt cho mình và cho cả cộng đồng. Thế nhưng, đến hiện tại thì chúng tôi không đồng ý nữa.
Thử nghĩ xem, sáng 18/9 họ thông báo lấy mẫu, và lấy ngay sau đó vài tiếng. Đến này 21/9 tiếp tục thông báo lấy mẫu, rồi ngày 24, ngày 25, ngày 28, chúng tôi cứ thế được yêu cầu lấy mẫu. Và vừa có thông báo đây, ngày mai (30/9) chúng tôi tiếp tục được yêu cầu lấy mẫu. Như vậy, trong vòng 10 ngày, chúng tôi bị lấy mẫu tới 6 lần", chị N.T.H.A. (cư dân Marina Tower) cho hay.
Sở dĩ nhiều người không đồng ý lấy mẫu vì theo họ, trong thời gian dịch bệnh, họ không ra khỏi nhà, thêm vào đó là nguy ngơ lây nhiễm từ việc liên tục lấy mẫu cộng đồng khá cao.
Ở khía cạnh khác, người dân thắc mắc về việc lấy mẫu liên tục liệu có thực sự hiệu quả hay là gây lãng phí vật tư y tế?
Về vấn đề này, ngày 28/9, trong chuyến công tác tại Bình Dương, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã phê bình tại chỗ khi thấy lực lượng y tế đang thực hiện hướng dẫn cho người dân khu trọ tự lấy mẫu test nhanh COVID-19.[4]
Phó Thủ tướng cho rằng, một phòng trọ chỉ nên lấy mẫu 1 người đại diện, bởi vì nếu 1 người nhiễm thì chắc chắn cả nhà cũng sẽ bị lây nhiễm. Việc lấy mẫu xét nghiệm cộng đồng đông người sẽ làm tăng nguy cơ lây nhiễm cho người dân, gây tốn kém chi phí để mua bộ kít test nhanh.
Phó Thủ tướng nói: "Nếu một gia đình có 3 người, mỗi người một tháng phải test nhanh 10 lần, cộng cả 3 người thì mỗi tháng phải lấy mẫu xét nghiệm 30 lần. Như vậy chi phí để mua thiết bị test nhanh tốn ít nhất 6 triệu đồng để test cho 1 gia đình... Vậy tại sao chúng ta không cho lấy mẫu đại diện cho từng gia đình để giảm bớt chi phí?".
Từ câu nói của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam bất chợt liên tưởng đến vụ giá kit test nhanh đang nhảy múa chóng mặt khiến dư luận bàng hoàng và bức xúc mấy hôm nay.
29-9-2021
Nguyễn Duy Xuân
Nguồn tham khảo:
[1] https://www.phunuonline.com.vn/vu-pha-cua-khong-che-nguoi-phu-nu-di-test-covid-19-co-the-khoi-kien-nhung-hanh-vi-nao-a1447048.html
[2] https://soha.vn/vu-cuong-che-nguoi-phu-nu-di-test-covid-19-hanh-vi-xam-pham-cho-o-bat-hop-phap-20210929113906486.htm
[3] https://vtc.vn/pha-cua-cuong-che-nguoi-dan-di-test-covid-19-sai-luat-lang-phi-vat-tu-y-te-ar638856.html
[4] https://vtc.vn/pho-thu-tuong-vu-duc-dam-phe-binh-luc-luong-y-te-binh-duong-lang-phi-vat-tu-y-te-ar638713.html
Sau đó, một nhóm người gồm công an phường, cảnh sát cơ động, dân phòng… do ông Võ Thanh Quan - Bí thư Đảng ủy, Trưởng ban phòng chống dịch COVID-19 của phường Vĩnh Phú dẫn đầu đã tiến hành phá khóa cửa căn hộ, cưỡng chế bà L. ra sân lấy mẫu trước sự chứng kiến và la khóc của con trẻ.
Vụ việc đang được dư luận quan tâm với nhiều ý kiến trái chiều.
Có lạm quyền trong thi hành công vụ?
Phần lớn ý kiến của dư luận phản đối cách hành xử của nhóm người nhân danh cơ quan công quyền ở phường Vĩnh Phú và cho rằng họ đã vượt quá giới hạn phạm vi quyền lực cho phép.
Đáng chú ý là đã có nhiều luật sư lên tiếng về vụ việc này.
Luật sư Trần Minh Hùng (Trưởng hãng Luật Gia Đình) nhận định vụ việc trên có dấu hiệu “xâm phạm chỗ ở của người khác” và “có dấu hiệu của tội bắt giữ người trái pháp luật”.[1]
“Lực lượng vào thực hiện việc cưỡng chế, phá cửa, xâm nhập vào chỗ ở, buộc chủ nhà ra ngoài, theo tôi có dấu hiệu vi phạm pháp luật”, ông Hùng nhấn mạnh.
Đối với hành vi không chịu đi test COVID-19 của chị L., theo luật sư Hùng có thể áp dụng quy định tại khoản 2, điểm a, Điều 7 Nghị định 117/2020/NĐ-CP quy định về Vi phạm quy định về giám sát bệnh truyền nhiễm” để xử phạt hành chính từ 1 triệu tới 3 triệu đồng, không bị áp dụng biện pháp cưỡng chế.
Luật sư Trần Minh Hải (Giám đốc điều hành Công ty luật Basico) cho rằng việc phá khóa là hành vi vượt quá giới hạn cơ quan chức năng có thể làm: "Theo quan điểm của tôi, việc tháo khóa và cưỡng chế cho thấy dấu hiệu lạm quyền trong việc thực thi công vụ. Thậm chí là bệnh nhân F0 vẫn có thể cách ly tại nhà. Việc làm này không phù hợp với thực tiễn của công tác chống dịch hiện nay. Đây là một điều đáng lo ngại..."[2]
Luật sư Hà Hải, Trưởng Văn phòng luật sư Hà Hải và cộng sự (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết, chưa cần xét sâu xa, nhưng trước mắt có thể thấy ngay hành động của lực lượng chức năng trong clip trên không đúng luật.[3]
"Trước tiên, chỉ nhìn thôi là biết sai rồi. Vì người thi hành công vụ như cán bộ y tế, cảnh sát, dân phòng... luật đã quy định rõ ràng. Còn bây giờ, không có một văn bản pháp luật nào cho phép anh tới phá cửa, khống chế bắt một người dân đang ở trong nhà đi xét nghiệm, chưa kể là không có văn bản cưỡng chế. Nên việc này rõ ràng là sai", luật sư Hà Hải nói.
"Việc buộc đi xét nghiệm có thể là đúng, mục đích làm có thể là đúng, nhưng cách thức thực hiện rõ ràng là sai", luật sư Hà Hải nhấn mạnh.
Trong thời gian dịch bệnh diễn biến căng thẳng vừa qua, nhiều vụ cưỡng chế người đi xét nghiệm, cách ly diễn ra, làm dấy lên câu hỏi về cơ sở pháp lý cũng như khả năng quyền của công dân bị xâm phạm trong dịch Covid-19.
Tại Nghệ An, một phụ nữ có tiếp xúc với người mắc Covid-19 cởi áo cố thủ trong nhà và lực lượng chức năng đã đột kích để cưỡng chế đi cách ly.
Tại Cà Mau, một người đàn ông không chịu đi xét nghiệm đã bị công an hốt lên xe chở đi cách ly tập trung.
Tại Thanh Hóa, chính quyền khóa trái cổng những gia đình có "F2".
Nhiều ý kiến cho rằng tình trạng lạm quyền, vi phạm quyền nhân thân và các quyền công dân khác là phổ biến trong đại dịch hiện nay.
Điều 22 Hiến pháp năm 2013 quy định “Công dân có quyền có nơi ở hợp pháp. Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở. Không ai được tự ý vào chỗ ở của người khác nếu không được người đó đồng ý. Việc khám xét chỗ ở do luật định”.
Điều 158 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định về “Tội xâm phạm chỗ ở của người khác” gồm các hành vi: Khám xét trái pháp luật chỗ ở của người khác; Đuổi trái pháp luật người khác ra khỏi chỗ ở của họ; Phạm tội có tổ chức, lợi dụng chức vụ, quyền hạn;…
Buộc người dân test nhanh 100% có máy móc và lãng phí?
Có một thực tế là hiện nay, việc lấy mẫu xét nghiệm đang được thực hiện có phần "máy móc", khiến người dân không mấy “mặn mà” chấp hành sau khi đã từng được test nhanh. Nhiều nơi, 3 ngày liên tục người dân đều được yêu cầu đi lấy mẫu. Đã có những trường hợp bị lây nhiễm Covid-19 khi thực hiện test nhanh tại cộng đồng.
Cũng tại phường Vĩnh Phú nói trên, cư dân chung cư Marina Tower (thuộc địa bàn xảy ra sự việc trong clip) cho biết, có tuần họ được yêu cầu đi lấy mẫu 4 lần. Vô lý hơn, có những lần lấy mẫu liên tục, không cách ngày.
"Ban đầu chúng tôi cũng rất hợp tác việc lấy mẫu, vì tốt cho mình và cho cả cộng đồng. Thế nhưng, đến hiện tại thì chúng tôi không đồng ý nữa.
Thử nghĩ xem, sáng 18/9 họ thông báo lấy mẫu, và lấy ngay sau đó vài tiếng. Đến này 21/9 tiếp tục thông báo lấy mẫu, rồi ngày 24, ngày 25, ngày 28, chúng tôi cứ thế được yêu cầu lấy mẫu. Và vừa có thông báo đây, ngày mai (30/9) chúng tôi tiếp tục được yêu cầu lấy mẫu. Như vậy, trong vòng 10 ngày, chúng tôi bị lấy mẫu tới 6 lần", chị N.T.H.A. (cư dân Marina Tower) cho hay.
Sở dĩ nhiều người không đồng ý lấy mẫu vì theo họ, trong thời gian dịch bệnh, họ không ra khỏi nhà, thêm vào đó là nguy ngơ lây nhiễm từ việc liên tục lấy mẫu cộng đồng khá cao.
Ở khía cạnh khác, người dân thắc mắc về việc lấy mẫu liên tục liệu có thực sự hiệu quả hay là gây lãng phí vật tư y tế?
Về vấn đề này, ngày 28/9, trong chuyến công tác tại Bình Dương, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã phê bình tại chỗ khi thấy lực lượng y tế đang thực hiện hướng dẫn cho người dân khu trọ tự lấy mẫu test nhanh COVID-19.[4]
Phó Thủ tướng cho rằng, một phòng trọ chỉ nên lấy mẫu 1 người đại diện, bởi vì nếu 1 người nhiễm thì chắc chắn cả nhà cũng sẽ bị lây nhiễm. Việc lấy mẫu xét nghiệm cộng đồng đông người sẽ làm tăng nguy cơ lây nhiễm cho người dân, gây tốn kém chi phí để mua bộ kít test nhanh.
Phó Thủ tướng nói: "Nếu một gia đình có 3 người, mỗi người một tháng phải test nhanh 10 lần, cộng cả 3 người thì mỗi tháng phải lấy mẫu xét nghiệm 30 lần. Như vậy chi phí để mua thiết bị test nhanh tốn ít nhất 6 triệu đồng để test cho 1 gia đình... Vậy tại sao chúng ta không cho lấy mẫu đại diện cho từng gia đình để giảm bớt chi phí?".
Từ câu nói của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam bất chợt liên tưởng đến vụ giá kit test nhanh đang nhảy múa chóng mặt khiến dư luận bàng hoàng và bức xúc mấy hôm nay.
29-9-2021
Nguyễn Duy Xuân
Nguồn tham khảo:
[1] https://www.phunuonline.com.vn/vu-pha-cua-khong-che-nguoi-phu-nu-di-test-covid-19-co-the-khoi-kien-nhung-hanh-vi-nao-a1447048.html
[2] https://soha.vn/vu-cuong-che-nguoi-phu-nu-di-test-covid-19-hanh-vi-xam-pham-cho-o-bat-hop-phap-20210929113906486.htm
[3] https://vtc.vn/pha-cua-cuong-che-nguoi-dan-di-test-covid-19-sai-luat-lang-phi-vat-tu-y-te-ar638856.html
[4] https://vtc.vn/pho-thu-tuong-vu-duc-dam-phe-binh-luc-luong-y-te-binh-duong-lang-phi-vat-tu-y-te-ar638713.html
0 comments:
Đăng nhận xét